Labanan sa Iwo Jima

Labanan sa Iwo Jima
Parte kan Kampanya sa Bulkan asin mga isla nin Ryukyu kan Pacific Theater (World War II)
Sarong U.S. 37 mm (1.5 in) M3 anti-tank gun an nagpapaputok kontra sa Japanese cave na nakaposisyon sa amihanan na hampang kan Bukid Suribachi.
Petsa ika-19 nin Pebrero – ika-26 nin Marso 1945 (Error: Need valid year, month, day) Lugar Iwo Jima, Mga isla nin Bulkan, Hapon Kinaluwasan Gana an amerikano Maninigong mag-eskort an lunadan na pang-ere kan USAAF nin mga B-29 sa mga misyon sa Hapon. Nakaguno an mga Amerikano nin emergency landing strip para sa mga lunadan na pang-ere na nagbalik hali sa mga misyon sa Hapon.
Nagralabanan
United States	Japan
Komandante
U.S. Navy: Chester W. Nimitz Raymond A. Spruance Marc Mitscher William H. P. Blandy U.S. Marine Corps: Holland M. Smith Harry Schmidt Graves B. Erskine Clifton B. Cates Keller E. Rockey	Hokbo kan Imperyal na Hapon: Tadamichi Kuribayashi † Takeichi Nishi † Sadasue Senda † Navy kan Imperyal na Hapon: Rinosuke Ichimaru †
Kusog
110,000 U.S. Marines, U.S. Soldiers, U.S. Navy hospital corpsmen, Seabees, USAAF personnel, asin lain pa 500+ na mga barko	20,530–21,060 na hoyohoy/troops[1] 23 tanks[2] 438 artillery pieces 33 naval guns 69 anti-tank guns ~300 anti-aircraft guns[3][lower-alpha 1]
Biktima
23,000[4]–26,571 kabilugan na nagadan 5,875[5]–6,102 mga Marino an nagadan [6][lower-alpha 2] 1 an nadakop asin ginadan 719[6]-881[8] Nagadan an mga mandaragat nin Navy[lower-alpha 3] 41 na mga batalan kan hukbo an nagadan o nawawara [lower-alpha 4] Malangkaw sa 19,709 an nalugadan[1] 1 escort carrier an naglubog 1 fleet carrier an grabeng naraot l 1 escort carrier an dai man gayo naraot 137 na tangke an naraot o narapak[9] 153 na mga eroplano an narapak[10][11]	17,845–18,375 an gadan asin nawawara[1] 216 an priniso[1] ~3,000 an nagtatago[12] [lower-alpha 5]

An Labanan sa Iwo Jima (19 nin Pebrero– 26 nin Marso 1945), sarong dakulaon na labanan kung sain nagdaong an United States Marine Corps (USMC) asin United States Navy (USN) dangan dai nahaloy nakua an isla nin Iwo Jima hali sa Imperyal na Hokbo kan Hapon (IJA) sa kasagsagi kan Ikaduwang Gera Pankinaban. An pagsakyada kan mga Amerikano, na pigdisegnar na Operation Detachment, may mawuton na makua an isla kaiba an duwang palayugan na ini: South Field asin Central Field.

An mga posisyon kan Hukbong Hapones sa isla, magabat na pinapusog, na may siksik na network nin mga bunker, nakatagong mga nakaposisyon na artillery, asin 18 km (11 mi) nin mga tanel.^{[lower-alpha 6]} An American ground forces, suportado kan halawig na naval artillery asin may kumpletong air supremacy na itinao kan U.S. Navy asin Marine Corps aviators sa bilog na labanan.^[14] Nahiling sa limang semana nin labanan an pira sa pinakamabangis asin pinakamadugong labanan kan Gubat sa Pasipiko.

An mga nagadan sa labanan sa Hapon, igwang bilang na tolo ka honga sa bilang kan mga nagadan sa mga Amerikano, alagad lainon sa mga labanan sa Pandagat na Gubat sa Pasipiko, sobra an kabilugan na bilang kan mga kaswalti (nagadan asin nalugadan) kan mga Amerikano sa mga kaswalti sa Hapon.^[15] Sa 21,000 na batalan na Hapon sa Iwo Jima sa kapinunan kan labanan, 216 sana an napriso, nadakop sana an pira sa sainda huli ta sila nawaran nin malay.^{[lower-alpha 7]} Kadaklan sa natatada, nagadan sa paghiro, alagad pigtatanyang maabot sa 3,000 an padagos na naglalaban sa laog kan manlainlain na sistema nin lungib sa laog kan dakol na aldaw pagkaagi sagkod sa dai nahaloy, nagsuko sinda sa saindang mga pinsala o huri na nagsuko makalihis an pirang semana.^[1][12] Sa balyo kan labanan asin grabeng kaswalti sa magkabalyuhan na lado , nasigurado an trayumpo kannmga Amerikano sa poon pa sana. Kadakulaon na marhay an kalamangan kan Amerikano sa mga numero asin armas, air supremacy, an imposibilidad nin pag-atras o pagpapakusog kan mga Hapones, asin warak-warak na pagkakan dangan mga panustos para sa mga Hapones, dai tinugutan an sarong katubod-tubod na pangyayari kun sain an mga Hapon, pwede manggana sa labanan.^[16]

Nagin bantog na ladawan sa labanan asin an paghihinguwa kan gerang Amerikano sa Pasipiko an ladawan ni Joe Rosenthal kan Associated Press na pagtaas kan wayaway nin U.S. sa taas kan 169 m (554 ft) na Bukid Suribachi kan anom na U.S. Marines.^[17]

1. ↑ ^{1.0 1.1 1.2 1.3 1.4} Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na Burrell83
2. ↑ Taki, "The History of Battles of Imperial Japanese Tanks" Archived 4 March 2016 at the Wayback Machine.
3. ↑ Crumley 2012, p. 148.
4. ↑ Allen, Robert E. (31 August 2015). The First Battalion of the 28th Marines on Iwo Jima: A Day-by-Day History from Personal Accounts and Official Reports, with Complete Muster Rolls (in English). McFarland. p. 226. ISBN 978-1-4766-0750-4. Retrieved 25 July 2023. 
5. ↑ "HyperWar: Iwo Jima: Amphibious Epic [Appendix III]". www.ibiblio.org. Retrieved 25 July 2023. 
6. ↑ ^{6.0 6.1} Morison 1960.
7. ↑ "World War II Casualties". 
8. ↑ "HyperWar: Iwo Jima: Amphibious Epic [Appendix III]". www.ibiblio.org. Retrieved 25 July 2023. 
9. ↑ Coox & Naisawald 1954, Table 1.
10. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na LLFeb45
11. ↑ "USN Overseas Aircraft Loss List March 1945". www.aviationarchaeology.com. Archived from the original on 9 March 2017. Retrieved 15 September 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
12. ↑ ^{12.0 12.1} Toland 2003, p. 669.
13. ↑ Garand & Strobridge 1971, pp. 455–456.
14. ↑ Carriers Hit Tokyo!. Universal Newsreel. 19 March 1945. Archived from the original on 3 November 2012. Retrieved 22 February 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
15. ↑ O'Brien, Cyril J. "Iwo Jima Retrospective". Archived from the original on 7 June 2007. Retrieved 21 June 2007.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
16. ↑ Lewis 2007, p. 59.
17. ↑ Landsberg, Mitchell (1995). "Fifty Years Later, Iwo Jima Photographer Fights His Own Battle". Associated Press. Archived from the original on 12 April 2004. https://web.archive.org/web/20040412081346/http://www.ap.org/pages/about/pulitzer/rosenthal.html. Retrieved on 29 November 2023.  Landsberg, Mitchell (1995). "Photographer FiGhts Life-Long Battle Over Famous Flag- Raising Photo". The Seattle Times. https://archive.seattletimes.com/archive/?date=19950217&slug=2105566. 

Error sa pag-cite: <ref> mga tatak na eksistido para sa sarong grupo na pinagngaranan na "lower-alpha", alagad mayong kinasungkoan na <mga pinapanungdanan na grupo="lower-alpha"/>na tatak an nanagboan, o sarong panarado </ref> an nawawara